انواع کوله‌پشتی
کوله‌پشتی کوهنوردی
کوله کوهنوردی برای حمل بار در مسافت و زمان طولانی طراحی می‌شود. این کوله ها ظاهر کشیده‌تری دارند. گاهی یک جیب اضافه و مجزا از بدنه اصلی کوله در قسمت بالای کوله‌های کوهنوردی طراحی می‌شود که برای تنقلات، بادگیر یا حتی کیت بقا مناسب است.
کوله غارنوردی و دره نوردی
باید از جنسی مقاوم در برابر ساییدگی، برش، پاره‌شدن و خیس‌شدن باشد.
کوله پشتی طبیعت گردی
کوله‌ای که برای یک برنامه طبیعت گردی طراحی شده است معمولا جیب‌های زیادی دارد تا بتوانید لوازم مورد نیاز خود را بدون بازکردن زیپ کوله استفاده کنید. مثلا جیب‌های توری برای بطری آب یا ظرف میوه، در کناره‌های کوله در نظر گرفته می‌شود.
کوله سفری
این نوع کوله‌ها معمولا یک زیپ سرتاسری دارند که مانند چمدان دورتادور کوله را باز می‌کند. در این حالت میتوانید کوله خود را مانند چمدان باز کنید و بدون به‌هم زدن نظم و چیدمان داخل آن، چیزی که نیاز دارید را بردارید یا داخل کوله قرار دهید. این نوع کوله برخلاف کوله‌های کوهنوردی چندان مناسب پیاده‌روی طولانی‌مدت نیستند چون مطابق با استخوان‌بندی افراد طراحی نمی‌شوند.
کوله سنگ نوردی
کوله سنگ نوردی بدنه باریکی دارد. در واقع باید از عرض بالاتنه سنگ نورد باریک‌تر باشد تا دست‌های وی در هنگام سنگ‌نوردی آزادی عمل داشته باشد.
حجم و ظرفیت کوله پشتی
یکی از مهم ترین معیارهای خرید کوله پشتی حجم و ظرفیت کوله می باشد که برحسب لیتر یا اینچ مکعب ارزیابی می شود . شما باید بسته به طول سفر خود و وسایلی که میخواهید با خود حمل کنید ، حجم کوله را انتخاب نمایید. هرچقدر حجم یک کوله بیشتر باشد ، تجهیزات بیشتری نیز می توانید با خود حمل کنید. اگر در سفرتان نیاز به تجهیزات زیادی ندارید پس به سراغ کوله های خیلی بزرگ نروید.
در واقع، باید ببینید که چند روز را قرار است در سفر سپری کنید، چه تجهیزاتی قرار است همراه خود داشته باشید، آیا برای شبمانی در کمپ مستقر می‌شوید یا اقامتگاهی برای شما در نظر گرفته شده است؟ قراراست کیسه خواب و چادر همراه خود ببرید یا شب را با تجهیزات کاملِ خواب و استراحت سپری می‌کنید؟ پخت‌وپز در سفر برعهده خودتان است و نیاز به چراغ خوراک‌پزی و ابزار آشپزی دارید یا تامین غذا بر عهده سرپرست برنامه است؟ در زمستان سفر می‌کنید و باید لباس‌های گرم و مخصوص این فصل همراه خود داشته باشید یا سفر شما در تابستان است؟
کوله ها برحسب طول سفر و مدت زمان مصرف ، سایزبندی می شوند:
کوله پشتی‌های 30 تا 50 لیتری:
این کوله‌ها اغلب مناسب سفرهای 1 تا 3 روزه هستند.
کوله پشتی‌های 50 تا 80 لیتری:
این کوله پشتی‌ها بر اساس منطقه، نوع و فصل سفر برای سفرهای 3 تا یک هفته‌ای مناسب هستند. این سایز کوله پشتی‌ها آنقدر کوچک نیستند که نشود وسایل ضروری را با آن حمل کرد و یا آنقدر هم بزرگ نیستند که حمل آنها سخت باشد.
کوله پشتی‌های بالای 70 لیتر:
این کوله پشتی‌ها برای سفرهای بیشتر از یک هفته با شبمانی در طبیعت مناسب هستند.
هم‌چنین اگر سفرتان در فصل زمستان است یا نیاز به حمل آب، غذا و تجهیزات زیاد دارید در این صورت این کوله‌ها مناسب شما خواهد بود.
اگر با کودکان نیز سفر می‌کنید حجم این کوله‌ها برای شما مناسب است.
اندازه کوله پشتی
اندازه کوله باید متناسب قد شما باشد. اگر قد کوله برای شما کوتاه باشد فشار وزن کوله بیشتر در قسمت میانی کمر قرار میگیرد که در مدت زمان طولانی باعث درد در قسمت میانی کمر شما خواهد شد و اگر قد کوله بلند باشد روی عضلات سرینی قرار میگیرد و مانع در حرکت مناسب شما خواهد شد و تعادلتان را بهم خواهد زد.
قبل از خرید کوله پشتی باید به این نکته که کمتر کسی به آن اهمیت میدهد و اتفاقا بسیار مهم نیز می باشد؛ دقت کنید. هر کوله پشتی برای یک محدوده مشخص اندازه تنه کوهنورد مناسب می باشد.
برای هر دو کوله چیزی به عنوان Torso در قسمت ویژگیهای کوله آمده است و محدوده ای را به اینچ مشخص کرده. مثلا برای کوله اول ۲۰ـ۱۳ اینچ ذکر شده یعنی بین ۳۳ سانتیمتر تا حدود ۵۱ سانتیمتر. این عدد اندازه ارتفاع تنه شماست به این نحو که مطابق شکل زیر از بالای باسن تا ابتدای گردن (جایی که شانه و گردن به هم میرسند) را اندازه گیری می کنیم.
حال در موقع خرید کوله پشتی باید کوله ای را بخرید که اندازه تنه شما در محدوده اندازه ذکر شده کوله پشتی باشد. چنانچه اندازه تنه شما برای دو سایز مختلف کوله مناسب بود همیشه اندازه کوچکتر را انتخاب کنید.
البته در ایران که اکثرا کوله های اروپایی به فروش می رسد هر کوله تنها در یک سایز ارایه می شود اما اکثر کوله های آمریکایی حداقل در سه سایز کوچک، متوسط و بزرگ ارایه می شود و اینجاست که می توانید تفاوت تکنولوژی و دقت آمریکایی را با اروپایی مقایسه کنید.
به همین دلیل، کاری که هنگام خرید در ایران باید بکنیم این است که چنانچه اندازه تنه ما در محدوده کوله انتخابی نبود باید یا به سراغ نوع دیگر برویم یا چنانچه اندازه تنه کوهنورد کوچک تر از محدوده بود و کوهنور مرد بود به سراغ مدل زنانه آن کوله برود.
برای مثال به کوله سمت راست نگاه کنید. کوله ای کشیده نسبت به کوله دومی است و محدوده اندازه تنه بزرگتری دارد. هر دو از یک کمپانی و یک سری اما کوله اول برای افراد خاص ساخته شده. افرادی که قد آنها بالای ۱۸۵ سانتی متر است و این محدودیت را با حروف EL نشان میدهند.
وزن بار در کوله‌پشتی
علاوه بر حجم کوله‌پشتی، توجه به وزن بار هم در خرید کوله بسیار اهمیت دارد. شاید تابه‌حال به این موضوع هیچ توجهی نداشته‌اید؛ اما این موضوع نکته‌ای بسیار کلیدی در انتخاب کوله‌پشتی به شمار میرود.
کوله‌پشتی‌هایی با حجم یکسان می‌توانند برای حمل وزن‌های مختلف طراحی شده باشند. حداکثر وزنی را که کوله موردنظر می‌تواند تحمل کند توسط شرکت سازنده اعلام می‌شود. حداکثر وزن مشخص شده به این معنا نیست که اگر وزن بیشتری داخل کوله قرار دادیم، کوله پاره شود و طاقت آن را نداشته باشد؛ بلکه به‌این معنی است که دیگر فرد، آن احساس راحتیِ قبلی را نخواهد داشت و سیستم کوله برای انتقال وزن بار روی بدن به‌صورت صحیح جوابگو نخواهد بود.
شما باید علاوه بر مقدار حجم وسایل، وزن آنها را نیز محاسبه کنید یا تخمین بزنید تا کوله مناسب‌تری انتخاب کنید؛ به‌طور مثال، اگر حجم بار شما حداکثر از ۷۰ لیتر تجاوز نمی‌کند و وزن آن از حدود ۲۰ کیلوگرم فراتر نمی‌رود، میتوانید با انتخاب کوله مناسب، هم در پول خود صرفه‌جویی کنید و هم به‌دلیل اینکه کوله سبک‌تری به برنامه می‌برید درمجموع بار کمتری حمل کنید و انرژی کمتری مصرف و لذت بیشتری ببرید.
پس اگر دو کوله با مارک‌های یکسان، حجم‌های یکسان ولی وزن‌های مختلف دیدید، وزن کوله سبک‌تر دلیل بر فناوری برتر نیست. بلکه به احتمال زیاد کوله سبک‌تر برای حمل وزن کمتری طراحی شده است. باید ریزبین باشید و اطلاعات کوله‌ها را به‌دقت مطالعه کنید.
جنس کوله پشتی کوهنوردی
کوله پشتی کوهنوردی خود را بر اساس شرایط آب و هوایی و سفری که در پیش رو دارید انتخاب کنید. برای این مهم بهتر است از پارچه های ضد آب استفاده شود که به مواد غذایی و البسه ای که شما با خود به همراه دارید آسیبی وارد نکند.
توصیه می شود در هنگام خرید تمام درزهای کیف را با دقت بررسی کنید تا زمانی که وسایل زیادی را در داخل کوله پشتی خود جایگذاری می کنید درزها از هم باز نشود.
زیپ کوله پشتی بهتر است بزرگ باشد و به راحتی باز و بسته شود تا در هنگام کوهنوردی آسیبی به آن وارد نشود و کار شما را سخت نکند.
آناتومی بدن زن با مرد تفاوت دارد پس بهتر است بر اساس جنسیت خود کوله پشتی ایده الی انتخاب کنید.
موادی که برای ساخت کوله‌پشتی به کار می‌روند متفاوت هستند. تولیدکنندگان سعی خود را برای انتخاب موادی می‌گذارند تا دوام و استحکام بیشتری به کوله‌پشتی بدهد. نکته ای که هنگام خرید به آن توجه کد جنس بدنه کوله‌پشتی است. مثلا نمی‌توان از کوله پشتی با جنس پارچه در زمستان و هوای بارانی استفاده کرد. در این موارد استفاده از گزینه های ضد آب انتخابی درست می‌باشد.
انواع موادی که برای ساخت کوله پشتی به کار مب‌روند عبارتند از:
- پلی استر
- برزنت
- پارچه کتان
- نایلون
- نایلون سخت
- کوردورا
- پلی اتیلن
- میکروفیبر پلی استر
- پلی آمید
کوله‌پشتی مقاوم در برابر آب
زمانی که وسایل موردنیاز برای سفر را بسته‌بندی می‌کنید، لازم نیست کوله‌پشتی شما ۱۰۰ درصد ضدآب باشد. تنها کافی است مطمئن باشید که کوله شما از موادی ساخته شده که در برابر آب مقاوم است و به‌هنگام بارندگی وسایل شما را از خیس شدن محافظت می‌کند؛ اگرچه تقریبا برای همه انواع کوله، کاورهای ضدآب با رنگهای مختلف و قیمت ارزان در بازار به‌فراوانی یافت می‌شود.
استفاده از این کاورها، علاوه بر ضدآب بودن مزیت دیگری هم دارد و آن هم انتخاب رنگ بر اساس نوع سفر است؛ برای مثال، اگر سفر شما به‌مناطق برف‌خیز است، بهتر است کاور خود را از بین رنگهای گرم انتخاب کنید تا در صورت دور شدن از گروه یا گم شدن، برای سایر اعضای تیم یا همسفران خود قابل شناسایی باشید.
اگر سفر شما به مناطق بازدید از حیات‌وحش است، بهتر است رنگ کاور سازگار با طبیعت باشد تا حیوانات را تحریک نکند یا در آنها احساس ترس و وحشت ایجاد نکند.
برای اطمینان از ضد آب بودن کوله میتوانید مقداری آب روی آن بریزید، مدتی صبر کنید و ببینید که آیا آب به داخل کوله شما نفوذ می‌کند یا نه.
کوله‌های با منحنی پشت انتخاب کنید
کوله‌های با منحنی متناسب با شکل کمر، حمل را آسان‌تر می‌کند و باعث می‌شود توزیع وزن به‌طور مساوی انجام شود. قانون استفاده از منحنی کمری در ساخت کوله درست شبیه قانون ساخت صندلی‌های انحنادار است. این کوله‌ها دارای قوس طبیعی هستند و باعث ایجاد کمردرد هم نخواهند شد.
علاوه بر این، انحنای کوله، فضای بسیار کوچکی بین پشت و کوله ایجاد می‌کند و اجازه میدهد هوا از داخل آن عبور کند. همین امر موجب می‌شود جلوی تعریق را بگیرد.
کوله‌پشتی با زیپ قفل‌دار انتخاب کنید
مطمئن شوید که هریک از محفظه‌های کوله‌پشتی دارای دو زیپ باشد تا بتوانید آنها را به‌هم قفل کنید. قفل‌کردن کوله‌پشتی از این جهت خیال شما را راحت می‌کند که کسی در قسمت کنترل چمدان در فرودگاه وسایل شما را وارسی نمی‌کند.
کوله‌پشتی جیب‌دار بخرید
یک کوله‌پشتی خوب باید جیب‌ها و محفظه‌های مختلفی داشته باشد. حتی بعضی کوله‌ها جیب‌های مخفی هم دارند. به این ترتیب می‌توان وسایل را به بخش‌های کوچکی تقسیم کرد و در جیب‌ها و محفظه‌های مختلف قرار داد.
اصولا کوله ها دارای یک جیب زیپ دار اصلی ، جیب های بیرونی برای نگهداری وسایل هستند که در این قسمت با آن ها آشنا میشویم و کاربرد آن ها را بررسی می کنیم.
جیب های جانبی:
در کنار کوله هستند و برای نگهداری وسایلی مانند بطری آب ، قطب نما و … پرکاربرد بوده و دسترسی به این جیب ها بسیار راحت می باشد.
جیب کمری:
اصولا برای اقلام کوچک مانند گوشی همراه ، GPS، تنقلات میان راه و … بسیار مفید هستند و دسترسی به آن ها بسیار آسان است. میتوانید بدون پایین آوردن کوله پشتی از آن ها استفاده کنید.
جیب بیرونی:
این جیب ها (تصویر 2) اصولا نزدیک زیپ اصلی بوده و برای وسایلی که زیاد مورد استفاده قرار میگیرند مانند کلاه، دستکش ، هد لامپ ، عینک آفتابی و … بسیار پرکاربرد بوده . شما نمی توانید بدون پایین آوردن کوله ها از شانه ، از این جیب ها استفاده کنید ولی می توانید به راحتی از کسی بخواهید وسایل مورد نیاز را از جیب تان خارج کند.
جیب های داخلی:
این جیب ها اصولا برای اشیای با ارزشی مانند کلید،کارت های اعتباری ، پول و … بسیار مفید هستند.
جیب های پنهانی و پشتی :
اصولا دارای ابعاد بزرگی بوده و در قسمت پشت کوله قرار دارند و با ساختاری توری شکل ، برای نگهداری وسایل خیس و جداسازی آن ها از بقیه لوازم داخل کوله طراحی شده اند.
نحوه تنظیم کوله‌پشتی روی بدن
بعد از انتخاب کوله مناسب، نوبت به‌آن می‌رسد تا کوله سفری خود را روی بدنتان تنظیم کنید. قبل از هرکاری ابتدا کوله خود را با بین ۷ تا ۱۰ کیلوگرم پرکنید. توجه داشته باشید که هنگام بلندکردن کوله‌پشتی به‌جای کمر، زانوها خم شوند و این اصل را در مورد بلندکردن همه اشیا و به‌خصوص اشیاء سنگین به‌کار ببرید.
ابتدا تمامی بند شانه و کمربند کوله را شل کنید.
کوله را روی دوش قرار دهید، شانه ها را بالا بیاندازید تا کوله پشتی بالاتر قرار بگیرد. حال کمربند کوله پشتی را روی استخوان لگن خود تنظیم کنید و کمر بند کوله را سفت ببندید.
بند شانه را رو به پایین سفت ببندید تا کوله به شما نزدیک شود.
کمربند کوله‌پشتی را روی استخوان لگن خود قرار داده و سگک آن را ببنید. باید تسمه‌های کمربند را به‌طور هم‌زمان از دوطرف بکشید تا کمربند روی استخوان لگن قرار بگیرد.
در کوله‌های بزرگ، بندی به نام بند کوله‌کشی وجود دارد. این بند از بالای کوله با یک زاویه ۴۵ درجه روی شانه کوهنورد قرار میگیرد. در زمان کوله‌کشی و سنگین‌بودن کوله می‌توان با کشیدن این دو بند، کوله‌پشتی را به بدن خود نزدیک‌تر نگه‌داشت و این حالت بدن در تحمل وزن کوله کمک می‌کند. این بند ممکن است در کوله‌های کوچک وجود نداشته باشد.
در این مرحله بندهای شانه را به‌سمت پایین بکشید تا کوله به‌شما نزدیک شده و روی شانه‌ها ثابت شود. زمانی که وزن کوله زیاد است میتوانید با کشیدن هم‌زمان بندهای شانه، کوله‌پشتی را به بدن خود نزدیک کنید تا تحمل وزن برایتان آسان‌تر شود.
مرحله آخر بستن بند قفسه سینه است. این بند نباید زیاد سفت باشد که جلوی تنفس شما را بگیرد.
آزمایش تنظیم صحیح کمربند کوله
در نهایت اگر تنظیمات کوله پشتی را به خوبی انجام دهید؛ باید بتوانید یکی از زانوهای خود را ۹۰ درجه خم کنید. در این حالت کمربند کوله شما باید در راستای بالای ران شما و مماس با آن ، مطابق شکل زیر قرار بگیرد.
نکاتی مهم خرید کوله پشتی کوهنوردی
- کوله پشتی کوهنوردی خود را بر اساس علاقه مندی های خود انتخاب کنید. رنگ، طرح، جنس و بسیاری پارامترهای دیگر را در زمان خرید توجه کنید تا در طی گذر زمان سبب دل‌زدگی شما از آن وسیله نشود.
- تا حد ممکن از کوله پشتی استفاده کنید که وزن سبکی دارد و بدون اضافه کردن وسایل خود وزن استانداردی را بر روی دوش شما داشته باشد.
- نیازی نیست حتماً از برندهای خارجی استفاده کنید زیرا کوله پشتی های ایرانی با کیفیتی نیز در بازار برای شما هست.
- اگر حرفه ای نیستید و تنها هفته ای یک بار یا ماهی یک بار به کوهنوردی می روید نیازی نیست از کوله پشتی های گران قیمت حرفه ای استفاده کنید.
- بهتر است رنگ های جذاب و شاد را برای خرید انتخاب کنید. نه به این دلیل که کوله پشتی شما زیبا جلوه دهد بلکه به خاطر اینکه شما در زمان کوهنوردی به خوبی تشخیص داده شوید.
مراقبت از کوله پشتی
- ظرف شیشه ای در داخل کوله حمل نکنید زیرا احتمال شکسته شدن و در نتیجه پاره شدن کوله ها و خرابی آنها زیاد است. ضمن آنکه وزن این ظروف غالباً سنگین نیز می باشد.
- به هنگام حمایت یا حمل کوله با طناب از دیواره طناب یا کارابین حتماً از داخل یکی از بندهای کتف و حلقه حمایت کوله عبور دهید و تنها به بند حمایت اکتفا نکنید.
- در مواقع استراحت کوله را در جای مناسب قرار دهید تا از غلطیدن به پایین جلوگیری شود.
- چنانچه کوله پشتی شما کثیف شد می توانید آنرا با آب نیمگرم و صابون بشویید و از حرارت مستقیم به آن جلوگیری کنید. از شستن کوله با مواد شیمیایی، چنگ زدن و انداختن در ماشین لباسشویی خودداری نمایید زیرا مواد ضد آب آن بعد از مدتی از بین میرود.
- کاوری جهت مراقبت از کوله در مقابل باران و خیس شدن آن تهیه کنید.
- چنانچه در کوله پشتی پارگی مشاهده کردید در اسرع وقت آن را ترمیم کنید.
- قبل از اجرای برنامه از سالم بودن کوله خود اطمینان حاصل کنید.