انواع باتوم های کوهنوردی
دو نوع اصلی از باتوم های کوهنوردی وجود دارد: باتوم های تلسکوپی و باتوم ها با طول ثابت.
بیشتر باتوم پیاده روی به طول‌های مختلف تنظیم میشوند. طول آنها را می‌توان متناسب با شرایط یا زمین تنظیم کرد. برای بسته بندی آسان می توان با شفت های تاشو تا اندازه کوچک جمع کرد. نقطه ضعف اصلی آنها این است که نیاز به نگهداری بیشتری دارند و پس از یک سفر کوله پشتی ممکن است نیاز به جدا کردن، تمیز و خشک کردن آنها داشته باشید.
باتوم های تلسکوپی کلاسیک
باتوم های کوه نوردی تاشو
از سه بخش متصل و سفت شده با یک طناب کششی داخلی ساخته میشوند. بزرگترین مزیت آنها نسبت به قطب های تلسکوپی این است که کوچک هستند.
به همین دلیل است که باتوم های تاشو برای دویدن فوق العاده محبوب هستند. آنها اغلب سبک‌تر هستند، زیرا تولیدکنندگان از شفت‌های نازک‌تر و ضعیف‌تر استفاده میکنند، بنابراین اغلب قطب‌های تاشو را نمی‌توان بادوام نامید. برخی از معایب دیگر: مفاصل تکان می‌خورند و اکثر مدل‌ها طول ثابتی دارند و قابل تنظیم نیستند.
جنس و مواد باتوم ها
جنس سردسته
بند مچ دست
در واقع بسیار معمول است که کوهنوردان را به اشتباه از بند های مچ چوبی خود استفاده می کنند. برای استفاده درست از آنها، دست خود را از پایین بند بالا ببرید و سپس پایین بکشید و دسته میله را بگیرید. این تکنیک از مچ دست و پاشنه دست شما پشتیبانی می کند و به شما امکان می دهد دست خود را در حالت آرام نگه دارید.
سخمه( نوک عصا )
به انتهای نوک تیز باتوم پیاده روی سخمه گفته میشود که دارای یک درپوش لاستیکی است. این درپوش برای مواقعی که به باتوم نیاز ندارید، برای پوشاندن آن و در نتیجه حفاظت خود و کوله پشتی شما از آسیب دیدن لازم است.
همانطور که گفتیم قرار است تا عصا راهنمای شما برای حرکت ایمن تر باشد. این وظیفه تا حد زیادی به این قسمت از عصا مربوط می شود. زیرا از لغزش روی مسیر های یخی و یا سنگلاخی جلوگیری کند. به همین دلیل برای ساخت آن از مواد سخت نظیر الماس، کاربید و تنگستن استفاده می کنند.
گل برف
باتوم‌های کوهنوردی معمولا یک قطعه ی کوچک و جداشدنی دارند که در انتهای دسته قرار گرفته است .گُل برف قطعه‌ای است که از فرو‌رفتن کامل دسته در زمین‌هایی که قطعات ریز دانه‌ای نظیر برف یا شن دارند جلوگیری میکند.
قابلیت های مختلف باتوم‌های کوهنوردی
قابلیت تا شدن
باتوم‌های تاشو بجز اینکه مانند باتوم‌های قابل تنظیم در خود جمع می شوند ، درست مانند ستون های چادر عمل میکنند . این باتومها قابلیت کوچکتر شدن دارند ،سبک وزن هستند و خیلی سریع نیز برای استفاده باز میشوند . استفاده از این باتومها میان دوندگان مسیر های کوهستانی و کوهنوردان سرعتی بسیار رایج است.
قابلیت تنظیم طول
بسیاری از باتوم‌های کوهنوردی و پیاده روی با قابلیت تنظیم طول به شما تعادل و استحکام بیشتری در مسیر های ناهموار می دهند . طول آن ها از ۵۰ تا ۱۶۰ سانت متغیر هستند . در کل باید در مسیر های سربالایی طول باتومها را کاهش و در سرپایینی ها، افزایش داد.
باتوم‌های آنتی شوک
فنر های داخلی این باتومها تکان های ناشی از حرکت در مسیر های سر پایینی را جذب میکند . این قابلیت را می توان درزمانی که به آن احتیاج ندارید ، مثلا زمانی که در مسیر های سر بالایی هستید خاموش کنید . آنتی شوک ها یک ویژگی منحصر به فرد برای هر صعود کننده است اما بیشتر زمانی توصیه می شود که شما زانو، مچ پا و یا لگن آسیب پذیر و متزلزلی دارید و یا در صعود های قبلی خود دچار مصدومیت در این مفاصل شده اید .
فوق سبک (ULTRALIGHT )
این باتومها به دلیل این که وزن بسیار پایینی دارند در حرکت شما بسیار تاثیر گذار خواهند بود . در مسیر های بلند نیز، استفاده از آن ها به معنی خستگی کمتر بدن است . این باتومها همچنین خیلی زود باز و بسته می شوند .
در حقیقت، نوع میله ی باتومها، وزن کلی آن ها را نیز مشخص میکند . این باتومها وزنی کمتر از یک پوند ( ۴۵۰ گرم ) دارند .
سیستم قفل شدن
تمام باتوم‌های کوهنوردی و پیاده روی جدا از اینکه قابلیت تنظیم طول دسته را داشته یا نداشته باشند دارای مکانیزم خاصی در قفل شدن هستند که از سر خوردن آن ها در ارتفاعات جلوگیری میکند . برای باتوم‌های غیر قابل تنظیم ، این قابلیت، باز و بسته شدن باتوم می باشد که با باز کردن آن به تمام طول باتوم دسترسی پیدا میکنید و با قفل کردن آن ، باتوم را جمع میکنید . باتوم‌های قابل تنظیم نیز به همین شکل عمل میکنند اما مکانیزم قفل آن به شما اجازه ی تغییر طول در چند قسمت متصل به دسته را نیز می دهد . این قابلیت تنظیم ( که از ۶۰ تا ۱۴۰ سانتی متر متغیر است ) کمک میکند طول دسته را با توجه به قد خود و نوع مسیر تنظیم کنید .
بیشتر این باتومها دارای یکی از چهار قفل زیر می باشند :
قفل چرخشی ( پیچی ):
از یک بسط دهنده و پیچ استفاده میکند که استحکام و دوام زیادی به آن می دهد .
دارای اهرم خارجی:
بر اساس یک اهرم عمل میکند و حتی مواقعی که دستکش در دستتان هست خیلی راحت و آسان تنظیم می شود .
دارای دکمه ی فشار:
این باتومها تنها با یک فشار آماده به کار می شوند . دوباره دکمه را فشار دهید تا خیلی سریع جمع شوند . بعضی از این باتومها قابلیت تنظیم طول را ندارند.
قفل های ترکیبی :
بعضی از این باتوم ها از چندین مکانیزم بسته شدن برای دوام بیشتر و وزن کمتر استفاده میکنند. برای مثال ممکن است بعضی از آن ها از یک قفل اهرم خارجی در قسمت بالا و یک قفل چرخشی در پایین دسته استفاده کنند.
انواع مختلف باتوم‌های کوهنوردی
باتوم‌های دوتایی
تنها به صورت جفت فروخته می شوند و به صورت تناوبی ( یکی در میان ) در حرکت استفاده می شوند . این باتومها تعادل شما را افزایش می دهد و در هنگام کوهنوردی و یا صعود های طولانی در طبیعت، وزن را از روی زانوی های شما به شدت کاهش می دهد . بیشتر آن ها قابلیت تغییر اندازه دارند و بعضی از آن ها نیز دارای فنری می باشند که با جذب تکان ها ( آنتی شوک ) باعث دفع آن ها میشود.
باتوم‌های تکی
گاهی به آن ها باتوم‌های گردش و یا سفری نیز می گویند .این باتومها به صورت تکی فروخته و استفاده می شوند و کاربرد آن ها بیشتر در مسیر های مسطح و صاف می باشد که بار چندانی نیز همراه خود ندارید . همه آن ها قابلیت تنظیم شدن طول را دارند و بعضی از آن ها نیز از فنر های آنتی شوک بهره مند هستند . همچنین بعضی از آن ها دارای دوربین های کوچکی زیر سردسته هستتند که می توانند به عنوان مونو پاد استفاده شوند .
طول باتوم کوهنوردی
یک باتوم مناسب کوهنوردی و پیاده روی، زمانی که نوک آن را روی زمین قرار دادید با آرنج شما وضعیت قائم و ۹۰ درجه میسازد. بسیاری از آن ها قابلیت تنظیم طول دارند که بسیار کاربردی است. تعدادی از آن ها نیز طول ثابتی دارند و در سایز و رنج های ثابت فروخته می شوند . مطلب زیر به شما کمک میکند که به چه اندازه ای از باتوم نیازمند هستید:
برای باتوم هایی که قابلیت تنظیم طول دارند:
اگر قد شما از ۱٫۸۳ بلند تر است ،باتومی را انتخاب کنید که طولی حداقل برابر ۱۳۰ سانتی متر یا بیشتر دارد.
اگر پایین تر از ۱٫۸۳ هستید ، به راحتی می توانید با کوتاه کردن طول این باتومها ، مناسب ترین حالت را برای خود بسازید.
برای باتوم‌هایی که طول ثابت دارند:
به جدول زیر نگاه کنید و با توجه به سایز خود مناسب ترین باتوم را انتخاب کنید:
تنظیم طول باتوم ها
دانستن این نکته که طول باتوم ها زمان استفاده چه مقدار باید باشد، مهم است. تنظیم اشتباه طول آن ها باعث صدمه جدی به بازو ها، شانه، کمر و گردن شما می شود .
برای کوهنوردی های عادی:
طول آن را به شکلی تنظیم کنید که زمانی که نوک آن را روی زمین قرار دادید با آرنج شما زاویه قائم و ۹۰ درجه بسازد . این زاویه، مقدار دقیق و صحیح برای اکثر صعود های شما می باشد . اگر باتوم شما دارای ۳ قسمت است، متغیر بالا را در وسط محدوده ی تنظیم بگذارید و سپس متغیر پایین را نسبت به طولی که با آرنج شما زاویه صحیح را میسازد، تنظیم کنید. بنابراین اگر در طول مسیر کوهنوردی میخواستید تغییری در طول آن به وجود بیاورید فقط متغیر بالا تغییر می دهید.
برای مسیر های بلند وسربالایی :
طول باتوم ها را تقریبا ۵-۱۰ سانتی متر کوتاه تر کنید تا تکیه گاه بیشتر و تعادل بیشتری به دست آورید . هرچه شیب مسیر بیشتر بود ، طول باتوم را بیشتر کم کنید. این باتوم ها باید بدون کوچکترین فشار و خستگی روی شانه هایتان، به صعود شما کمک کنند. هنگام استفاده آن ها، شانه های شما نباید حس غیرطبیعی داشته باشند و یا حس کنید که به سمت کوله پشتی، تحت فشار قرار گرفته اند. هنگام احساس این موارد، طول باتوم را باز هم کمتر کنید .
برای مسیر های بلند و سرپایینی :
طول باتوم ها را نسبت به طول کوهنوردی های عادی، ۵ الی ۱۰ سانتی متر افزایش دهید . این کار باعث میشود بدن شما در زاویه ی عمودی شکل قرار بگیرد و تعادل شما بیشتر شود .
در مسیر هایی با شیب های مختلف :
برای راحتی و تعادل بیشتر در سربالایی ها طول باتوم را کاهش و در سرپایینی آن را افزایش دهید