جوینده یا فایندر تلسکوپ چیست؟
جوینده یا فایندر (Telescope Finder) یک ابزار کوچک و کمکی است که به بدنه‌ی تلسکوپ متصل می‌شود و به کاربران کمک می‌کند تا راحت‌تر اجرام آسمانی را در آسمان پیدا کنند. این ابزار به‌ویژه برای کسانی که تازه وارد دنیای نجوم آماتوری شده‌اند بسیار مفید است، زیرا باعث می‌شود اجرام آسمانی را به‌سرعت و با دقت بیشتری در میدان دید تلسکوپ خود پیدا کنند. در این مقاله به بررسی عملکرد جوینده های تلسکوپ، انواع جوینده و نحوه هم خط کردن این ابزار خواهیم پرداخت.
نحوه عملکرد جوینده
جوینده معمولاً شامل یک عدسی یا یک رد دات (Red Dot) است که به شما کمک می‌کند تا هدف مورد نظر را به‌طور دقیق در آسمان نشانه‌گیری کنید. وقتی از جوینده استفاده می‌کنید، ابتدا جسم آسمانی را در جوینده تنظیم کرده و سپس آن را در چشمی تلسکوپ اصلی مشاهده می‌کنید. این ابزار به دلیل میدان دید گسترده‌تری که نسبت به تلسکوپ اصلی دارد، به شما کمک می‌کند تا به‌سرعت اجرام آسمانی را پیدا کنید.
انواع جوینده تلسکوپ
جوینده اپتیکی
جوینده یا فایندر اُپتیکی، همانند دوربین سلاح، طراحی شده و درون آن می‌توانید علامت به اضافه مشکی رنگی که با سیم‌های نازکی در بین دو عدسی تعبیه شده است را مشاهده کنید. این نوع فایندرها بزرگنمایی کمی در حدود 5 برابر به شما ارائه می‌دهند. البته بزرگنمایی های بزرگتری نیز برای جوینده های دیگر، تعبیه شده است.
- شبیه به یک تلسکوپ کوچک با بزرگنمایی کم است که به شما امکان مشاهده‌ی اجرام آسمانی در میدان دید وسیع‌تر را می‌دهد.
- معمولاً دارای رتیکول (Reticle) یا خطوط راهنما است که به شما کمک می‌کند مرکز هدف را دقیق‌تر تعیین کنید.
جوینده لیزری یا نقطه قرمز (Red-Dot)
این نوع جوینده با اسم‌های متفاوتی شناخته می‌شود. مانند: جوینده نور قرمز یا Red dot
این نوع جوینده به کمک لیزر نور قرمز کوچکی که بر روی بدنه خود دارد نقطه قرمزی را بر روی صفحه طلقی موجود بر روی بدنه می تاباند و شما می‌توانید از آن برای هدف‌گیری در تاریکی به راحتی استفاده کنید.
روش هم خط کردن جوینده
روش هم خط کردن جوینده اپتیکی و جوینده نور قرمز یکی است و تفاوت آن، فقط در پیچ‌های تنظیم جهت آن‌هاست.
گام اول
تلسکوپ خود را از روی کاتالوگ راهنمای درون جعبه برپا کنید و همیشه برای شروع رصد اول از چشمی 20 میلی‌متر استفاده کنید؛ چون بزرگنمایی کمتری نسبت به چشمی 10 دارد و فضای دید بیشتری در اختیارتان قرار می‌دهد.
گام دوم
یک سوژه شاخص در فاصله یک کیلومتری یا بیشتر را برای رصد انتخاب کنید. مانند: چراغ دکل مخابراتی، پلاک ماشین و…
سپس قفل محورهای مقر تلسکوپ را کمی باز کنید و سعی کنید سوژه مورد نظر را با تلسکوپ ببینید. (دقت داشته باشید برای شفاف شدن تصویر باید از پیچ فوکوسر کمک بگیرید)
گام سوم
اول چک کنید که سوژه انتخابی در وسط تصویر قرار داشته باشد. سپس پیچ قفل حرکت مقر را ببندید تا تلسکوپ از تنظیم خارج نشود.
حال با چرخاندن پیچی که یک نقطه سفید بر روی آن دارد، جوینده خود را روشن کنید.
گام چهارم
هم خطی جوینده نور قرمز را اصولا برای راحتی بیشتر در شب و یا در زمان غروب خورشید انجام می‌دهند.
پس از روشن کردن، چشم خود را پشت جوینده قرار دهید و در راستای لیزر آن نگاه کنید. اگر نور شما بر روی سوژه افتاده باشد که نیاز به تنظیم ندارید، اما اصولا این اتفاق نادر محسوب می‌شود.
گام پنجم
فرض را بر این می‌گیریم که نقطه قرمز بالاتر و یا پایین تر از سوژه مورد نظر قرار گرفته است. حال با چرخاندن پیچ تنظیم ارتفاع جوینده که در زیر آن قرار دارد، می‌توانید ارتفاع جوینده را تغییر دهید.
گام ششم
حال که تنظیم ارتفاع را انجام دادید، می‌توانید به سراغ پیچ تنظیم جهت بروید تا بتوانید در راستای چپ و راست هم، این تغییرات را اعمال کنید. این پیچ در سمت راست بدنه جوینده‌های نور قرمز قرار دارد.
گام هفتم
زمانی که بتوانید نقطه قرمز جوینده را بر روی سوژه قرار دهید، کار تمام است و شما توانستید جوینده خود را هم خط کنید. فقط دقت داشته باشید همیشه باید از یک زاویه ثابت برای دیدن از پشت جوینده، پیروی کنید.
نکــــــــته آخــــر
همیشه بعد از رصد فراموش نکنید جوینده نور قرمز را خاموش کنید.
روش هم خط کردن جوینده اپتیکی هم دقیقا به همین صورت است و فقط جای نقطه قرمز علامت به اضافه (+) داخل اپتیک، شاخص شما محسوب می‌شود و می‌توانید با شل و سفت کردن سه پیچ نگهدارنده، می‌توانید جهت آن را تنظیم کنید.
